لاجوردی با اشاره به معضلات حفاظت از آثار تاریخی:
عدم توجه به ملزومات و فرهنگ حفاظت و حمایت از آثار باستانی/خلا موجود ناشی از کمبود اعتبارات و کمکاری مسئولان است
عضو هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی در مجلس با تاکید بر وجود قوانین مبتنی بر جرمانگاری فروش آثار تاریخی و باستانی، خلا موجود در بخش تقنین را ناشی از کمبود اعتبارات بودجهای و مرتبط با تعلّق پاداش موثر و جذاب به یابندگان تصادفی آثار باستانی و اهداکنندگان اموال فرهنگی- تاریخی دانست.
زهره سادات لاجوردی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری خانه ملت در مورد اهمیت آثار باستانی در ایران، گفت: قطعا آثار باستانی بخش ارزندهای از پیشینه و هویت یک کشور به حساب میآیند و دارای ارزش فراوان و جایگاه مهمی هستند و به جرأت میتوان گفت که آثار باستانی در ایران فاقد اهمیت نیستند اما آنطور که شایسته است به ملزومات و فرهنگ حفاظت و حمایت از آثار باستانی توجه نمیشود.
نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در مجلس یازدهم، افزود: در مواردی همچون دستنوشته، حکاکی و نقاشی بر روی آثار باستانی شاهد قصور مردم در حفاظت از این میراث هستیم و در برخی موارد هم شاهد کوتاهی دستگاههای مسئول در حفاظت از این آثار بودهایم که از قضا مردم در بسیاری از این مواقع در موضع حمایتی نقشآفرینی کردهاند. ما به همین دلیل با عوامل و علتهایی همچون عدم تبیین اهمیت تاریخ و هویت ملی در نظام آموزشی کشور، نبود آموزشهای عمومی به جهت حساسیتهای برخی از اقشار مردم و در مواردی هم با کمکاری برخی نهادهای مسئول و یا منفعتطلبیهای مادی عدهای در رابطه با آثار باستانی مواجه هستیم که هر مورد، روش برخورد متناسب با خود را میطلبد.
عضو هیات رئیسه کمیسیون فرهنگی در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه جرم انگاری متناسب با فروش آثار تاریخی در قوانین وجود دارد؛ اظهار کرد: در خصوص اشیای عتیقه و باستانی به طور صریح، با قانون حفظ آثار ملی مواجه هستیم؛ مفاد مختلفی از لایحه قانونی راجع به جلوگیری از انجام حفاریهای غیرمجاز به قصد دستیابی به اشیای عتیقه گرفته تا تبصره ماده 561 قانون مجازات اسلامی که تشخیص ماهیت تاریخی- فرهنگی اشیا را به عهده سازمان میراث فرهنگی کشور گذاشته است؛ همگی دال بر اهتمام قانونگذار نسبت به هویتسنجی اشیای عتیقه و نظارت بخش حاکمیتی و حتی امنیتی به جهت ممانعت از کشف تا فروش غیرقانونی اشیاء تاریخی است.
تعلق پاداش موثر و جذاب به یافتههای تصادفی مردم در حوزه آثار تاریخی
لاجوردی با انتقاد از کمبود اعتبارات بودجهای در حفظ و نگهداری آثار تاریخی و باستانی، گفت: برخی معتقدند، دلایلی مانند فقدان یا کمبود بودجه باعث شده به اندازه یک گام بزرگ در تقنین از سایر کشورهای دنیا عقب باشیم و آن گام عبارت از تعلق پاداش موثر و جذاب به یافتههای تصادفی مردم است. لذا، به نظر میرسد خلأ موجود در بخش تقنین، مربوط به این بخش یعنی ایجاد مشوقهای موثر به منظور ارتقای انگیزه و افزایش مشارکت مردم در راستای تحویل یافتههای باستانی که بطور تصادفی کشف شده به نهاد متولی است.
وی در ادامه یادآور شد: زمینههای لازم برای تشویق یابندگان و اهداکنندگان اموال فرهنگی و تاریخی از ملزوماتی است که با توجه به تاریخ کهن ایران زمین و گنجینههای غنی و ذیقیمت آن، باید برگرفته از قوانین کشورهای پیشرفته در این حوزه، به اتخاذ تدابیر لازم و متناسب بیانجامد.
حلیّت گنج در عدم تعارض با قوانین کشورهای اسلامی است
نماینده مردم در مجلس یازدهم در مورد فقه و احکامی که میتواند بازدارندگی را برای فروش آثار تاریخی تبیین کند؛ اظهار کرد: امروزه با توجه به غارت هدفمند و سازمانیافته آثار باستانی و تاریخسازی جعلی برخی دولتها توسط آثار به یغما برده شده از ملل دیگر، غالب فقها حلیّت گنج و یافتههای باستانی را علاوه بر بحث حقالناس بودن اشیای باستانی، در عدم تعارض با قوانین کشورهای اسلامی میدانند. تا جایی که برخی مراجع عظام به صراحت خرید و فروش میراث فرهنگی و تاریخی به خصوص به خارج از مرزهای سرزمینی را غیرمجاز و سبب آسیب زدن به میراث و ذخایر کشورها و ملتهای اسلامی میدانند. این مباحثی است که جذابیت فروش و قاچاق آثار باستانی به خارج از کشور و با قیمتهای گزاف را از بین میبرد و آن را به هیچ وجه جایز نمیداند./
پایان پیام